COLUMN: Varkens zijn kampioen kringloop
C O L U M N V A R K E N S Z I J N K A M P I O E N K R I N G L O O P
Door: Karin van der Toorn – Melkvee- en varkenshoudster in Wijhe
Varkens zijn kampioen kringloop
Op de foto smullen onze varkens van wat restjes ruwvoer van onze koeien, maar eigenlijk zijn varkens fantastische kringloop dieren.
Vroeger had iedereen een varken om het keukenafval op te ruimen en om te zetten in hoogwaardig voedsel (vlees). Tegenwoordig gebeurt dit nog steeds, maar dan in het groot en vooral buiten ons zicht.
Veel restproducten uit de humane voedingsindustrie, die wij als mensen niet kunnen eten of verteren vindt het varken heerlijk. Bijvoorbeeld bietenpulp en bietenmelasse, een bijproduct dat overblijft bij de productie van suiker. Of het gries en zemelen van tarwe, die overblijven als tarwemeel wordt gemaakt voor de brood productie. Maar ook mislukte producten (die verder prima zijn, maar niet de juiste kleur of vorm hebben), broodresten van bakkerijen, of restproducten uit de frietfabriek worden gebruikt als voer voor varkens. Doordat de voedingsmiddelen industrie deze (voor mensen) nutteloze restproducten weer kan verkopen, blijven de prijzen van onze suiker, brood en frietjes laag. Veel van deze restproducten zitten verwerkt in het krachtvoer (de brokken) van de varkens.
Ook de mest van varkens is een mooi kringloopproduct, hier kan groene stroom van worden geproduceerd, terwijl een deel weer op het land komt en dient als bemesting voor de gewassen. Een deel van de varkensmest wordt zelfs verwerkt tot meststoffen die in Frankrijk weer worden gebruikt voor de wijnbouw. In de totale kringloop van voedselproductie is ook dierlijke mest nodig, omdat er anders onvoldoende gewassen verbouwd kunnen worden om ons allemaal te voeden.
Een ander mooi voorbeeld van het varken als kringloopdier, is het gebruik van de haren van het varken, deze worden gebruikt voor verfkwasten.
Een breed verspreid misverstand, is dat we vooral varkensvlees produceren voor China en andere verre landen. Het meeste varkensvlees uit Nederland wordt afgezet in Europa, waaronder Nederland, Duitsland en Engeland. Naar China gaat ook wel vlees, maar dat zijn in verhouding kleine hoeveelheden en met name de delen die we hier niet meer gewoon vinden om te consumeren, zoals poten en oren (dat zijn in China delicatessen!). Bij de afzet van het varken is de zogenaamde vierkantsverwaarding van belang: je wil graag dat alle delen van het varken een nuttige bestemming krijgen, daardoor blijven ook alle delen betaalbaar. Daarbij is het jammer dat we in Nederland toch wel verwend zijn en het liefst vooral varkensfilet en karbonaadjes eten. In die zin kunnen we een voorbeeld nemen aan onze kringloop-varkens: proberen ook eens wat meer in kringlopen te denken en alle grondstoffen nuttig te gebruiken. Dus het hele varken, maar datzelfde geldt natuurlijk voor de koe en andere diersoorten.
